Szampan tak naprawdę nie jest całkowicie odrębną grupą alkoholi, będzie to bowiem specyficzny rodzajów musującego wina, znany obecnie na całym świecie. Szampan kojarzy nam się przeważnie z ważnymi uroczystościami, ślubem, urodzinami, rozpoczęciem nowego roku kalendarzowego, czy też ogólnie mówiąc luksusem (kiedy pod uwagę wziąć prawdziwe i najwyższej jakości szampany). Sama nazwa trunku pochodzi od miejsca, w którym produkowane są najpopularniejsze alkohole tego rodzaju, a mianowicie regionu Szampania leżące w jednej z części Francji. Szampan produkowany będzie bez sztucznego nasycania go dwutlenkiem węgla – gaz ten powstaje w sposób naturalny, tworzyć będzie się na skutek procesu dojrzewania wina w butelkach. Aby otrzymać szampan, a nie wino, do butelek rozlewany jest młody i nie do końca przefermentowany jeszcze trunek, a następnie w takowej postaci przechowywany jest w lekkim pochyle, w stałej temperaturze i wilgotności powietrza (najlepsze do tego będą piwnice i wiele, wiele innych tym podobnych).

Historia

Uprawa winogron w regionie Szampanii będzie sięgała już epoki starożytnego Rzymu, kiedy to właśnie rzymianie po raz pierwszy posadzili tutaj krzewy winne. Uprawa winorośli przetrwała przede wszystkim dzięki staraniom okolicznych klasztorów i duchowieństwa, a w szczególności opactwa Reims znajdującego się w pobliżu. W czasie trwania epoki feudalnej szampańskie wina klasyfikowane były jako francuskie i uważane za produkty basenu paryskiego. W czasie rządów Henryka czwarty tego utrwaliło się właśnie pojęcie wina szampańskiego, ale w samym regionie nazwa te przyjmowała się trudno, ponieważ samo słowo tłumaczone na język niemiecki oznaczało nieużytki. Okres wieku siedemnastego to zyskiwanie sobie win pochodzących z Szampanii coraz większej popularności i zwolenników także na francuskich dworach, jak i angielskich. Tamten wiek charakteryzował się także ewolucją win szampańskich zgodnie z upodobaniami konsumentów tego rodzaju trunków. Szybkie butelkowanie szampana rozpoczyna się więc od połowy tegoż wieku, co daje możliwość zachowania najlepszego aromatu, z drugiej jednak strony staje się on z tego powodu naturalnie gazowanym, nazywany jest między innymi z tego powodem winem diabelskim, czy też wystrzeliwaczem korków. Kolejny wiek, czyli osiemnasty, to okres kiedy szampan zaczyna zdobywać sobie uznanie o zasięgu międzynarodowym, między innymi dzięki właścicielom słynnych domów szampana, gdzie możliwy był zakup tychże trunków, czy też ich degustacja. Z czasem napój ten dociera także do polski, gdzie szybko zyskuje sobie popularność.

Dane techniczne

W przypadku wina szampańskiego wyróżnić będziemy mogli wiele jego oryginalnych cech, które wyróżniają je od zwyczajnych win. Przede wszystkim zbiór winogron jest całkowicie ręczny, bardzo ważne jest bowiem aby winogrona dostały się do miejsca tłoczenia w stanie wręcz idealnym. Szampan to bowiem białe wino, które pochodzi głównie z czarnych winogron, z tego też powodu bezbarwny sok nie może zostać zabarwiony zewnętrzną skórką. Łączenie różnych odmian grona i rodzajów szampanów i ich roczników to wręcz regułą i zasada. Celem tego jest przede wszystkim zapewnienie jakości produkcji winiarskiej i stałość cech danego trunku. Podanie rocznika jest dopuszczalne w momencie jeśli łączy się ze sobą wina pochodzące z tego samego rocznika. Szampan sam w sobie jest winem musującym, który pod ciśnieniem przetrzymywany jest w zakorkowanych butelkach – korki posiadają przeważnie kształt grzybka. Po otwarciu korek posiadać będzie tendencję do wyskakiwania i w momencie tym szampan tryska w postaci piany, co trochę utrudnia podawanie go. Jednym z podstawowych elementów identyfikacji szampanów będzie ich marka. Oprócz tego szampana zaliczyć można do jedyny z francuskich win różowych, które wytwarzane mogą być tylko i wyłącznie z czerwonego wina z winem białym, różowy szampan uzyskiwany jest również poprzez pozwolenie skórce czarnych winogron na zabarwienie soku, co dawać będzie właśnie podobne i przybliżone do tego efekty. Szampan to z pewnością jeden z najbardziej specyficznych i popularnych na całym świecie odmian wina.

Dane geograficzne

Winnice, które zajmują się produkcją szampana i posiadają powierzchnię poniżej trzydziestu tysięcy hektarów są jednymi z najdalej położonych na północy francuskich winnic, gdzie mróz będzie atakował rośliny kilkadziesiąt razy w przeciągu roku. Swoje bogactwo zawdzięczać będą jednak rozdrobnieniu, gdyż każda z wsi stanowi swojego rodzaju osobny ośrodek plantatorski, czyli produkuje regionalne odmiany danego szampana, obecnie w całej Francji istnieć będzie kilkaset tak odmian regionalnych. Ogólnie teren całej Szampanii dzieli się na dwie klasy według rodzaj gleb. Z tego też powodu istnieć będą dwie kategorie szampanów z tego rejonu. Podział ten będzie miał znaczenie między innymi przy ustalaniu ceny i tak dalej.

Winorośl

Do produkcji szampana możliwy jest dobór owoców pochodzących z kilku rodzajów winorośli, najczęściej wykorzystywane będą trzy, zwane chardonnay, pinot noir oraz pinot Mounier. Te pierwsze będą białymi winogronami, dającymi świeże i delikatne wina. Szampan produkowany z tej wyniośli spotykany jest wyłącznie w rejonie Cotes des Blancs. Oprócz tychże trzech wymienionych stosowane będą także regionalne i związane z tradycją odmiany winorośli i samych owoców. Najsłynniejszy szampan otrzymywany będzie z czarnych winogron. Produkowanie białego bowiem szampana z winorośli tak mocno barwiącej jak ta, która daje czarne winogrona będzie świadczyło przede wszystkim o uporze samych winiarzy jak i przywiązaniu do tej odmiany i najwyższej jakości produkcji.

Butelka szampana

Tradycyjne butelki szampana będą posiadały około siedemdziesięciu pięciu mililitrów pojemności. Wykonane są z grubego szkła niż butelki między innymi do win, co jest czynione po to aby wytrzymały ciśnienie gazu, które sięga nawet rzędu sześciu atmosfer. Z tej samej przyczyny dnu butelki jest mocno wklęsłym. Ważną rolę odgrywać będzie korek, który ma za zadanie wytrzymanie tego dosyć dużego ciśnienia. Bardzo często podczas procesów leżakowania zdarza się, że korek po prostu nie wytrzymuje i wystrzela z powodu zbyt dużego ciśnienia.

Rodzaje szampana

Szampan powstawać będzie w wyniku przeprowadzania serii kolejnych i następujących po sobie bardzo dokładnych zabiegów podczas trwania procesu winifikacji – od nich właśnie zależeć będzie charakter otrzymanego produktu gotowego następnie do spożycia. Odpowiedni ich wybór, który dokonywany jest niezależnie według uznania producenta określa następnie tym markę smakową, które rozpoznawalne są przez konsumentów. Szampany surowe, które stanowią większość produkowanych trunków tego rodzaju będą najpopularniejszymi i najstarszymi. Charakter szampana będzie wyznaczany przez wszystkie kolejne etapy tworzenia wina na tłoczeniu zaczynając, poprzez fermentację, mieszanie i rozlewanie do butelek. Szampan już sam w sobie jest specyficzną odmianą wina, dlatego nie wyróżnimy zbyt dużej ilości szampanów jako takich. Między sobą trunki te będą różniły się przede wszystkim zawartością dwutlenku węgla, który występuje w nich naturalnie, ilościom alkoholu oraz smakiem.