Go jest grą planszową posiadającą naprawdę bardzo długą historię, wywodzi się tak naprawdę ze starożytnych Chin. Z czasem zyskała sobie dużą popularność także na terenie Korei oraz Japonii, a ostatnimi czasy widoczna jest rosnąca popularność w innych rejonach świata, między innymi w naszym kraju. Dla ludzi z terenów azjatyckich, a w szczególności samych Chin go jest grą, która w specyficzny sposób łączy w sobie sport, sztukę oraz naukę. Rzeczywiście, jest to gra, która wymaga od każdego z zawodników ponadprzeciętnych umiejętności, planowania, taktyki oraz myślenia z wyprzedzeniem, jak i odczytywania planów przeciwnika. Międzynarodowe imprezy organizowane są już od dobrych kilkudziesięciu lat. Największym sukcesem polaków jest mistrzostwo europy, które zdobyte zostało w roku 1983 przez Janusza Kraszka. Ostatni sukces miejsce miał trzy lata temu i było to wicemistrzostwo Europy par mieszanych. Na mistrzostwach świata Polacy nie posiadali jeszcze żadnych, większych sukcesów chociaż trzeba także stwierdzić, że to właśnie mistrzostwa starego kontynentu są o wiele bardziej prestiżową imprezą.

Zasady

Go w przeciwieństwie do innych gier planszowych, na przykład szachów międzynarodowych, które posiadają tylko jeden zestaw powszechnie przyjętych reguł, które można nazwać żelaznymi, będzie charakteryzował będzie się wielością i różnorodnością przepisów oraz brakiem jakichkolwiek oporów przed ich modyfikacją i wprowadzaniem całkowicie nowych. Gra rozgrywana jest na planszy, na której wyznaczone są linie. Dwójka graczy, a mianowicie czarny oraz biały, kładą na przemian kamienie w swoich kolorach na przecięciach tychże właśnie linii. Powszechnie używane plansze mają naniesione siatki linii o takiej samej liczbie kresek pionowych oraz poziomych, przeważnie jest ich dziewiętnaście, albo trzynaście, a wersjach mniejszych dziewięć. W wersjach tradycyjnych plansze mają rozmiary nieparzyste co ma przyczyny ideowe, centrum planszy ma reprezentować bowiem doskonałość. Sama plansza na samym początku może być pustka, czy też mogą się znajdować na niej już wcześniej ustawione kamienie. Najczęstszym niepustym ustawianiem początkowym są czarne kamienie tak aby dać szansę słabszemu graczowi, który mierzy się z zawodnikiem bardziej doświadczonym. Kamienie te ustawione zostają w tak zwanych punktach Hosni i tworzą kwadrat z zaznaczonym środkiem. Niektóre z zasad dopuszczają także dowolne rozstawienie tychże kamieni, zwanych często handicapowymi, chociaż zwykle nie będzie korzystało się z tego prawa pozostawiając je w położeniu tradycyjnym – taka jest przyjęta i niepisana zasada, do której stosuje się większość graczy.

Historia

Według legendy początki go sięgać mają nawet dwóch tysięcy lat przed naszą erą, pierwsze udokumentowane świadectwa pochodzą jedna z późniejszego okresu. Jedno z popularnych podań głosi, że gra wymyślona została przez chińskiego cesarza Yao. Jego zamiarem było stworzenie gry, która pomorze w kształceniu i rozwijaniu inteligencji jego syna. Pierwsze wzmianki historyczne o grze pochodzą z okresu tysiąca lat przed naszą erą, a ich autentyczność została potwierdzona. Pierwszy podręczni do nauki gry wydany został natomiast kilkadziesiąt lat przed naszą erą, do Japonii i w dalsze zakątki Azji dociera on jednak dopiero w piątym wieku.

Kamienie handicapowe

Handicap w go określa liczbę czarnych kamieni, które ustawiane są na planszy przed rozpoczęciem danej rozgrywki. Ma to na celu wyrównanie szans w nierównym pojedynku. W przypadku graczy, którzy są amatorami określane jest to poprzez porównanie ich siły z siłą zawodnika bardziej doświadczonego. Dodatkowe kamienie ustawiane są w momencie kiedy różnica sił przekracza jeden stopień (zaznaczyć trzeba że zawodnicy go zdobywają kolejne dany umiejętności, których łącznie jest dziewięć). Wyróżnić możemy dwa rodzaje takowego handicapu. W tradycyjnym miejsca kamieni są ściśle ustalone, w drugim natomiast są dowolne (z tejże opcji korzysta się jednak bardzo rzadko).

Różnorodność reguł

Jako, że go posiada wiele różnorakich odmian wyróżnić możemy także szereg różnych reguł. Przede wszystkim najbardziej charakterystyczną grupą są reguły turniejowe, które nastawiają się na dynamizację gry oraz zwiększenie jej efektywności. Z tego też powodu zawodnicy mają określony główny czas pojedynku pomiędzy sobą. Oprócz tego istnieje wiele zwyczajów, które są zachowywane ze względu na tradycję całej gry. Pierwszy ruch na przykład wykonywany jest w prawej ćwiartce planszy u góry, gdzie grac wykonujący tenże ruch jednocześnie wykonuje ukłon w stronę przeciwnika.

Ryzgrywka

Po rozstawieniu kamieni początkowych gracze na przemian stawiają po jednym kamieniu swojego koloru, na którymś z tych pól, które jest puste. Mają także możliwość spasowania i nie wykonania ruchu. Jeśli gracze kolejno spasują od razu można ogłosić koniec gry i policzyć wynik. Według niektórych reguł następuje to automatycznie, według innych można natomiast kontynuować grę jeśli chociaż jeden z graczy wyrazi na to zgodę. Zawodnicy tworzą grupę swoich kamieni, które są połączone bezpośrednio liniami. Jeśli po postawieniu kamienia, któraś z grup przeciwnika nie sąsiaduje z żadnym przecięciem które jest puste, zostaje wzięta do niewoli, czy też zabita (terminologia jest bardzo różna). Kamienie te zostają zdjęte z planszy i zależnie od zasad mogą albo trafić z powrotem do właściciela lub też do tego, który wziął je do niewoli. Jeśli ruch powoduje zabicie grupy przeciwnika, na jej miejscu pojawiają się wolne przecięcia, więc postawiony kamień na pewno będzie żył. Postawienie go w miejscu, w którym nie ma kontaktu z żadnym wolnym przecięciem, ani też grupą własnych kamieni oznacza samobójstwo, jest to jednak z punktu widzenia zasad nielegalne i niepotrzebne, gdyż taką samą sytuacje osiąga się poprzez spasowanie ruchu. Zwykle istnieją pewne reguły dające możliwość uniknięcia zapętlenia się całej gry. Wszystkie z nowszych reguł zawierają zasadę ko, która stwierdza, że kamień zabity przed chwilą nie może zostać odbity jeśli sytuacja takowa miałaby doprowadzić do sytuacji wyjściowej. Wygrywa oczywiście ten gracz, któremu udało się zgromadzić więcej punktów, usunąć z planszy kamieni przeciwnika.

Odmiany

Go posiada naprawdę szeroką gamę odmian, wśród nich znajdziemy także kilka bardzo nietypowych. Jedną z nich jest Rengo, gdzie grać można parami, czy też wręcz większymi drużynami na planszy pojedynczej. Drużyny wykonują tutaj ruchy na przemian, a w ramach drużyny gracze wykonywać będą ruchy w kolejności, która określona jest przed grą. Nie mają oni możliwości uzgadniania kolejnych posunięć między sobą, muszą więc analizować samodzielnie sytuację na planszy. Inna z nietypowych odmian to go jedno kolorowe, gdzie gracze na planszy stawiają tylko białe kamienie. Jednocześnie muszą oni przy tym zapamiętywać, który kamień jest czyj, jest to więc widoczne utrudnienie. Kolejna wersja to go ślepe gdzie gracze nie widzą zagrań swoich przeciwników. Cała sytuacja na planszy widziana jest jedynie przez sędziego, który posiada trzecią planszę i przenosi na nią zagrania obydwu graczy. Przekazuje on im informacje o zbiciu kamienia, czy też kamieni oraz o niedozwolonych ruchach.